De Indiase staat Goa ken je waarschijnlijk vooral van zijn stranden. En terecht, want brede zandstranden omzoomd met palmbomen stelen hier absoluut de show. Maar wat Goa wat ons betreft pas écht bijzonder maakt, is de sfeer die je proeft in oude stadjes als Panjim en Goa Velha. Smalle straten kronkelen er langs gekleurde huizen en imposante kerken en in de kleine restaurantjes eet je verse vis. De vroegere Portugese overheersers hebben duidelijk hun stempel op deze plaatsen gedrukt. Wij nemen je graag even mee naar de bezienswaardigheden en plekken waar je het oude Goa het best kunt ervaren.
Toegegeven, de grandeur van een stad als Lissabon of de sfeer van het Braziliaanse Rio de Janeiro vind je hier niet. Als je op het busstation van Panjim (ook wel Panaji) uit de bus stapt, stap je gewoon in die kenmerkende Indiase chaos. Maar na slechts tien minuten lopen sta je in een omgeving die je vást niet verwachtte in India. Mensen heten hier Pinto, Fernandes, D’Souza of Furtado en vanuit de oude huizen klinkt soms nog Portugees. Op het menu staan gerechten met namen als cafreal en balchão, bereid met ingrediënten die de Portugese invloed niet verhullen. Als je Panjim of Goa Velha (Oud Goa) bezoekt, vergeet je soms dan ook even dat je meer dan 8.000 kilometer van Portugal verwijderd bent.
Goa’s Portugese erfenis
Tussen 1510 en 1961 stond de Indiase staat Goa onder controle van Portugal. Hoewel het Portugese koloniale imperium ooit enorm groot was, brokkelde dit in Azië vrij snel af. Dit kwam deels door de Nederlanders, die de Portugezen op verschillende plekken verdreven. De Nederlanders blokkeerden acht jaar lang de haven Goa, maar toch bleef dit gebied tot 1961 in handen van de Portugezen. Toen waren de Indiërs er zelf klaar mee. In slechts twee dagen tijd kwam het gebied onder controle van het Indiase leger.
In de decennia daarna is er weinig veranderd. Veel wijken hebben nog steeds Portugees klinkende namen en hier en daar staan nog de imposante landhuizen die gebouwd werden door rijke Portugezen. Een kwart van de bevolking is katholiek en er zijn nog levendige kerken te vinden. En hoewel het Portugees geen officiële taal meer is, wordt het door een klein deel van de bevolking nog steeds gesproken.
De historische band met Portugal maakt dat sommige inwoners voor moeilijke beslissingen staan. Goa is namelijk de kleinste staat van India. De staat is sterk afhankelijk van toerisme, omdat er weinig tot niets geproduceerd wordt. Dat betekent dat veel eten wordt geïmporteerd uit andere staten en het leven relatief duur is. Omdat het toerisme daarnaast ook onder druk staat, is het leven voor veel mensen moeilijk. Wie echter kan aantonen dat hij of zij voor 1961 in Goa stond ingeschreven, heeft recht op een Portugees paspoort. Dit recht mag drie generaties worden doorgeschoven.
De eigenaar van onze B&B in Panjim vertelt ons dat hij daarom voor een moeilijke keuze staat. Zijn zoon is namelijk de laatste die van dit recht gebruik kan maken. Hij kan met een Portugees paspoort in Europa gaan studeren en zou daarmee kans hebben op een betere toekomst. Daarvoor moet hij echter wel de Indiase nationaliteit opgeven en dus band met het land waar hij is opgegroeid verbreken. Lang wil de B&B-eigenaar het niet over dit dilemma hebben, want liever deelt hij met ons de mooiste plekjes en zijn favoriete restaurants.
Bezienswaardigheden in Panjim (Panaji)
De smalle straatjes van Fontainhas
Waar nu de wijk Fontainhas ligt, stonden aan het begin van de negentiende eeuw nog voornamelijk kokospalmen. Toen de Portugese autoriteiten besloten dat de hoofdstad verplaatst zou worden vanuit Oud Goa naar Panjim, moest de rijke Portugese eigenaar zijn plantage opgeven en maakten de kokospalmen plaats voor huizen in koloniale stijl.
Nu loop je er dan ook over afgesleten keien langs huizen in allerlei pastelkleuren. Balkons en deuren zijn rijkversierd en op de typische handgeschilderde azulejos kun je lezen welke familie hier al generaties lang woont. Zo nu en dan passeer je een kerkje in Portugese stijl. Waar de huizen alle kleuren van de regenboog hebben, zijn de kerkjes juist wit. In koloniale tijden mochten alleen kerken namelijk in maagdelijk wit geschilderd worden. Die sterke contrasten geven de wijk zijn karakteristieke uiterlijk. Het is niet voor niets dat UNESCO deze wijk heeft uitgeroepen tot werelderfgoed.
In Fontainhas vind je een heleboel fijne, kleinschalige accommodaties en goede restaurants. Eén van die restaurants is Viva Panjim. Hoewel het bij veel toeristen bekend is, is het nog steeds een goede plek om typisch Goaanse gerechten te proberen, zoals de heerlijke vindaloo met vis.
| Accommodatie: Wij sliepen twee nachten in Hospedaria Abrigo De Botelho. Voor Indiase begrippen is het niet heel goedkoop en de kamers zijn een tikje spartaans, maar de B&B zit in een prachtig gerestaureerd huis met hoge plafonds en veel hout. Een ander pluspunt is dat de eigenaren ontzettend behulpzaam zijn. National Geographic Traveller schreef ook al eens over deze accommodatie.
Sao Tomé en de Church of Our Lady of the Immaculate Conception
Als je rondwandelt door Fontainhas, kan het zomaar dat je per ongeluk al in Sao Tomé belandt. De wijken grenzen aan elkaar en ademen dezelfde koloniale sfeer. Net als in Fontainhas zie je hier veel prachtige oude huizen die nog wel een opknapbeurt kunnen gebruiken. Wij realiseerden ons hier dan ook hoeveel toerismepotentie Panjim heeft. Hoewel toeristen het Goaanse stadje zeker al weten te vinden, heeft het alles in zich om een echte toeristenmagneet te worden.
De plek die in deze wijk dan het stralende middelpunt zal vormen – en nu ook al vormt – is de Church of Our Lady of the Immaculate Conception. Deze kerk werd gebouwd in de zestiende eeuw, net nadat de Portugezen hier voor het eerst voet aan wal zetten. In die tijd was Panjim nog een klein vissersdorpje. Het is niet moeilijk om je voor te stellen hoe indrukwekkend het grote, witte gebouw in barokstijl dat boven op een heuvel gebouwd werd voor de inwoners van Panjim geweest moet zijn.
| Leestip: Wij reisden naar Panjim en Oud Goa tijdens onze reis door Zuid-India. Meer over de highlights van dit gebied vind je in ons blog Reizen door zuidelijk India: van Bangalore naar Mumbai.
Rust en lekker eten in Altinho
Net achter Sao Tomé en Fontainhas verrijst de heuvel Altinho. Tussen het groen op deze heuvel staan de grote huizen van rijke Goanen. Het is een fijne wijk om even rond te lopen, de Maruti tempel te bezoeken én te lunchen bij Café Bodega. Dit café zit in een prachtig koloniaal gebouw van het Sunaparanta Centre For Arts. Op de binnenplaats ontsnap je even aan de brandende zon met een vers sapje en een sandwich. Het eten is er niet erg Indiaas, maar wel erg lekker!
Dat geldt ook voor het eten bij de Black Sheep Bistro, gelegen aan de voet van Altinho. Het strakke interieur en de fusion keuken doen je hier zelfs even vergeten dat je in India bent. Het is dan ook vooral een plek voor wanneer je al een heleboel van die (heerlijke!) lokale gerechten geprobeerd hebt en zin hebt in iets anders. Het is een tikje luxe en daar betaal je ook voor, maar wat ons betreft is het dat helemaal waard!
| Reistip: Panjim en Oud Goa kun je ook eenvoudig als dagtrip bezoeken als je aan een van de stranden van Goa verblijft. Met lokale bussen kun je er relatief snel en goedkoop komen. Vanuit ons strandhuisje aan Patnem Beach namen wij bijvoorbeeld eerst een tuktuk naar Chaudi (100 Rs.), toen een bus naar Margao (35 Rs. ) en vervolgens een bus naar Panjim (40 Rs.).
Bezienswaardigheden in Oud Goa (Goa Velha)
Oud Goa, of Goa Velha, is niet echt een stadje om lekker rond te dwalen of uitgebreid te eten. In de oude hoofdstad van Goa kom je vooral om de imposante kerken te zien. Deze kerken maken deel uit van UNESCO’s churches and convents of Old Goa. De mooiste is wat ons betreft de Church of St. Francis of Assisi, met zijn verweerde witte gevel en altaar met vergulde versieringen in barokstijl. Daarachter ligt de Se Cathedral en aan de overkant van de straat vind je de Basilica of Bom Jesus. Iets verderop vind je ook nog de ruïnes van de Church of St. Augustine, die vooral opvallen door de gedeeltelijk ingestorte Augustine Tower.
In Oud Goa zijn niet zoveel aantrekkelijke accommodaties en restaurants te vinden. Je kunt hier dus het beste vanuit Panjim – of één van Goa’s stranden – naartoe reizen. Tenzij je uren wilt besteden aan het onderhandelen over religieuze souvenirs, ben je na een uurtje of twee wel uitgekeken in Oud Goa.
| Reistip: Je kunt er voor kiezen om met een taxi van Panjim naar Oud Goa te reizen. Reken er dan wel op dat de taxichauffeurs een flink bedrag vragen voor dit kleine stukje. Goedkoper en vooral leuker is het om net als wij met een lokale bus te reizen. Voor ongeveer 10 tot 15 Rs. kun je een van de frequente bussen nemen die Oud Goa passeren. Aangezien Indiase busstations nogal verwarrend kunnen zijn, is het het handigst om op het busstation in Panjim te vragen naar de bus naar Oud Goa. De man die in de bus het geld int zal je dan waarschijnlijk op de juiste plek de bus uit dirigeren.
Gepubliceerd op 1 september 2019
Schrijf als eerste een reactie